EBITDA म्हणजे काय? व्यवसायाच्या आर्थिक स्थितीचे मोजमाप

EBITDA : कोणत्याही कंपनीच्या आर्थिक स्थितीचे मूल्यमापन करण्यासाठी  हा महत्त्वाचा संकेतक मानला जातो. EBITDA म्हणजे Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization, म्हणजेच व्याज, कर, घट आणि कर्जमाफीपूर्वीची कमाई. (व्याज, कर, घसारा आणि कर्जमाफीपूर्वीचे उत्पन्न). सोप्या भाषेत, हा एक आर्थिक मापदंड (metric) आहे जो एखाद्या कंपनीने आपल्या मुख्य व्यवसायातून किती पैसे कमावले हे दाखवतो, पण त्यात व्याज, कर, घसारा (depreciation) आणि कर्जमाफी (amortization) यासारख्या खर्चांचा विचार केला जात नाही. म्हणजेच, कंपनी आपल्या रोजच्या कामकाजातून किती नफा मिळवते, हे EBITDA दाखवते, पण त्यात काही विशेष खर्च (जसे की कर, व्याज) आणि काही नॉन-कॅश खर्च (जसे की घसारा) यांचा समावेश होत नाही.

विशेषतः, EBITDA कंपनीच्या मुख्य व्यवसायातून मिळणाऱ्या नफ्याचे मोजमाप करते. यात व्याज आणि कर वगळले जात असल्याने, कंपनीच्या वास्तविक आर्थिक स्थितीचा अंदाज घेण्यास मदत होते. तसेच, घसारा आणि कर्जमाफी वगळल्यामुळे कंपनीच्या रोख प्रवाहाचे स्पष्ट चित्र मिळते.

 महत्त्व:

• कंपनीच्या मूलभूत नफ्याचे मोजमाप करण्यासाठी उपयोगी.
• गुंतवणूकदार आणि विश्लेषक यांना कंपनीच्या आर्थिक स्थितीचा अंदाज घेण्यास मदत.
• विविध उद्योगांतील कंपन्यांची तुलना करण्यासाठी प्रभावी संकेतक.

कंपनी किती पैसे कमावते हे समजते: यामुळे कंपनी आपल्या मुख्य व्यवसायातून (operations) किती पैसे कमावते हे स्पष्ट होते.

गुंतवणूकदारांसाठी उपयुक्त: जे लोक कंपनीत पैसे गुंतवणूक करू इच्छितात, त्यांना कंपनी किती नफा मिळवते आणि ती किती फायदेशीर आहे हे समजण्यास मदत होते.

तसेच, EBITDA हा काही मर्यादांसह येतो. यात कर्जाचा भार आणि कर परिणाम विचारात घेतले जात नाहीत, त्यामुळे कंपनीच्या वास्तविक नफ्याचे संपूर्ण चित्र मिळत नाही.

गुंतवणूकदारांनी EBITDA सोबत इतर आर्थिक संकेतकांचा विचार करून निर्णय घेणे आवश्यक आहे.

EBITDA कसे मोजले जाते?

EBITDA मोजण्यासाठी खालील पायऱ्या फॉलो कराव्या लागतात:
कंपनीची एकूण कमाई (Revenue): प्रथम कंपनीने एकूण किती पैसे कमावले (उत्पन्न) ते पाहावे.

विक्रीचा खर्च (Cost of Goods Sold) वजा करा: यातून जे सामान विकले जाते, त्याचा खर्च (जसे की कच्चा माल, उत्पादन खर्च) वजा करावा. याला Gross Margin (GM) म्हणतात.
सूत्र: Revenue – Cost of Goods Sold = Gross Margin (GM)

ऑपरेटिंग खर्च वजा करा: आता Gross Margin मधून कंपनीचे रोजचे खर्च (जसे की कर्मचाऱ्यांचे पगार, भाडे) वजा करावे. यानंतर जो आकडा येतो, तोच EBITDA असतो.
सूत्र: Gross Margin – Operating Expenses (जसे की पगार, भाडे) = EBITDA

EBITDA मध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होत नाही:

घसारा (Depreciation): जेव्हा कंपनीच्या मालमत्तेची (जसे की मशिन्स, इमारती) किंमत कमी होते, त्याला घसारा म्हणतात.

कर (Taxes): सरकारला द्यावे लागणारे कर.

व्याज (Interest): कर्ज घेतले असेल तर त्यावर द्यावे लागणारे व्याज.

EBITDA आणि Net Income मधला फरक:

यात वर सांगितलेल्या गोष्टी (घसारा, कर, व्याज) विचारात घेतल्या जात नाहीत.

Net Income: हा खरा नफा आहे, ज्यामध्ये सर्व खर्च (घसारा, कर, व्याज) वजा केल्यानंतर जो नफा उरतो, तो Net Income असतो.

सोपे उदाहरण:
समजा, एका मुलाला त्याच्या छोट्या दुकानातून 100 रुपये मिळाले (Revenue). त्याने सामानासाठी 30 रुपये खर्च केले (Cost of Goods Sold). म्हणजे त्याचा Gross Margin झाला 100 – 30 = 70 रुपये. आता त्याने दुकानाचे भाडे आणि इतर खर्च (Operating Expenses) म्हणून 20 रुपये खर्च केले. तर त्याचा EBITDA होईल: 70 – 20 = 50 रुपये.
पण जर त्याला 10 रुपये कर (Taxes) आणि 5 रुपये व्याज (Interest) द्यावे लागले, तर त्याचा Net Income होईल: 50 – 10 – 5 = 35 रुपये.

EBITDA हे कंपनीच्या मुख्य व्यवसायातून मिळणारा नफा दाखवते, पण त्यात कर, व्याज, घसारा यांचा समावेश होत नाही.

हे गुंतवणूकदारांना कंपनी किती फायदेशीर आहे हे समजण्यास मदत करते.

EBITDA = Gross Margin – Operating Expenses.

Net Income मध्ये सर्व खर्च वजा केले जातात, पण EBITDA मध्ये फक्त मुख्य खर्च विचारात घेतले जातात.

आशा आहे हे स्पष्टीकरण समजले! जर आणखी काही प्रश्न असतील तर नक्की सांगा.